Yusupova Makhbuba Rustam qizi 1
DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.15194845
Zenodo community: https://zenodo.org/records/15194845
Nordic_press journal: https://research.nordicuniversity.org/index.php/nordic/article/view/2328
MAQOLANI YUKLAB OLISH
SERTIFIKATNI YUKLAB OLISH
TAQRIZ:
Yusupova Makhbuba Rustam qizining "Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini Montessori metodikasi vositasida til o‘rganish ko‘nikmalarini shakllantirish mexanizmlari" nomli tezisi o‘qish jarayonida Montessori metodikasining samaradorligini ilmiy va amaliy jihatdan tahlil qiladi. Mazkur tadqiqot bolalar til o‘rganish jarayonini qanday rivojlantirishi, Montessori metodikasining bolalar lingvistik kompetensiyasini shakllantirishda qanday rol o‘ynashi, shuningdek multisensor yondashuv va interaktiv o‘yin texnologiyalarining ta’lim jarayonidagi ahamiyatini o‘rganishga bag‘ishlangan. Tezisdagi asosiy e’tibor Montessori metodikasining metodologik jihatlariga va til o‘rganish jarayoniga bo‘lgan ijobiy ta’siriga qaratilgan.
2. Tadqiqotning asosiy g‘oyalari
Yusupova tezisida Montessori metodikasining o‘ziga xos yondashuvi bolalar o‘rganish jarayonini faqatgina akademik bilimlar bilan cheklanmay, balki o‘quvchilarning shaxsiy ehtiyojlarini inobatga olib, ularga o‘z ritmida o‘rganish imkoniyatini yaratadi. Tadqiqotda Montessori usulining asosiy tamoyillariga asoslanib, bolalarga til o‘rgatish jarayonining ijobiy natijalarini olish uchun multisensor yondashuv, o‘yin texnologiyalaridan foydalanish va mustaqil o‘rganish tamoyillarining samaradorligi ko‘rsatilgan.
Tadqiqotda Montessori usulining o‘quvchilarni o‘z ritmida o‘qitishga bo‘lgan yondashuvi ta’kidlangan. Bu yondashuvning afzalligi shundaki, bola darsda passiv emas, balki faollik ko‘rsatib, mustaqil ravishda bilim olishga harakat qiladi. Shuningdek, tadqiqotda Montessori metodikasining individual yondashuviga e’tibor qaratilgan, bunda har bir bola o‘zining o‘ziga xos xususiyatlariga muvofiq o‘qitiladi.
3. Tadqiqot metodologiyasi va usullari
Yusupova tezisida tadqiqot metodologiyasi sifatida empirik yondashuv, eksperimental metod va pedagogik diagnostika vositalarini qo‘llagan. Bu usullar orqali bolalarning til o‘rganish jarayonini tahlil qilish va Montessori metodikasining tilga bo‘lgan ta’sirini o‘rganish imkoniyati yaratilgan. Eksperimental tadqiqotda Montessori usulida o‘qigan o‘quvchilar bilan an’anaviy ta’lim tizimida o‘qigan o‘quvchilar o‘rtasidagi farqlar ko‘rsatilgan va Montessori metodikasining samaradorligi tasdiqlangan.
4. Adabiyotlar tahlili
Tezisda Montessori metodikasining nazariy asoslari va uning lingvistik kompetensiya shakllantirishdagi o‘rni haqida ko‘plab tadqiqotlar keltirilgan. Maria Montessori tomonidan ishlab chiqilgan tamoyillar va ularning bugungi ta’lim tizimiga ta’siri keng tahlil qilingan. Tadqiqotda shuningdek, bolalarning multisensor yondashuvlar orqali tilni o‘zlashtirishda qanday tezroq va samarali natijalarga erishishi ko‘rsatilgan.
5. Muhokama va xulosa
Tadqiqotda Montessori metodikasining boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga til o‘rgatishda samarali metod ekanligi isbotlangan. Bu metod bolalarda nafaqat lingvistik, balki ijodiy fikrlash, mustaqil qaror qabul qilish va ijtimoiy muloqot ko‘nikmalarini ham rivojlantiradi. Tezistagi asosiy xulosalardan biri shundaki, Montessori metodikasi bolalarni faqat akademik bilimlar bilan emas, balki umumiy rivojlanish va shaxsiy kompetensiyalarni oshirishga ham yordam beradi.
Shu bilan birga, tadqiqotda metodikaning qo‘llanilishida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan qiyinchiliklar, xususan, o‘qituvchilarni tayyorlash masalalari va materiallarni ishlab chiqishdagi resurslar talabi haqida ham muhokama qilingan.
6. Takliflar
Tezistagi takliflar, Montessori metodikasini yanada kengroq qo‘llash va uning samaradorligini oshirish uchun o‘qituvchilarni tayyorlash tizimini kuchaytirish, Montessori materiallarini boyitish va raqamli texnologiyalarni integratsiya qilishni o‘z ichiga oladi. Shuningdek, kelajakda Montessori metodikasini yanada chuqurroq o‘rganish va uni kengroq amaliyotga joriy qilish zarurligi ko‘rsatilgan.
Xulosa
Yusupova Makhbuba Rustam qizining tadqiqoti Montessori metodikasining til o‘rgatishda samaradorligini ilmiy jihatdan tasdiqlovchi va amaliy tavsiyalarni ishlab chiqqan muhim ishdir. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, Montessori metodikasi orqali til o‘rganish jarayoni nafaqat bilimlarni egallashni tezlashtiradi, balki bolalarning lingvistik va shaxsiy kompetensiyalarini rivojlantiradi.
Ushbu metodikaning o‘ziga xos xususiyatlari bolalar uchun yanada qiziqarli va samarali ta’lim muhitini yaratishga xizmat qiladi, shu bilan birga, bu metodning pedagogik ahamiyati kelajakda yanada kengroq o‘rganishni talab qiladi.
