DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.15188271
Zenodo community: https://zenodo.org/records/15188271
Nordic_press journal: https://research.nordicuniversity.org/index.php/nordic/article/view/2300
TAQRIZ:
Dilnоzа Mаmаtоvа Bеkрo’lаtоvnа tomonidan yozilgan “Sun’iy intellekt vositalaridan samarali foydalanishning ilmiy asoslari” nomli maqola zamonaviy ta’lim tizimidagi sun’iy intellekt texnologiyalarining ahamiyatini tahlil qilishga qaratilgan. Maqola, o‘z navbatida, o‘qitish jarayonini avtomatlashtirish, talabalar uchun individualizatsiyalangan ta’lim sharoitlarini yaratish va ta’lim samaradorligini oshirish kabi dolzarb masalalarni yoritadi.
Maqola aniq va mukammal ilmiy tahlil asosida qurilgan. Yozuvchi, sun’iy intellektning ta’limga kirishi, xususan, og‘zaki va yozma nutqni rivojlantirishdagi roli, uning didaktik asoslari va samarali foydalanish metodlarini keng qamrovda o‘rganadi. O‘quv jarayonida sun’iy intellekt texnologiyalaridan foydalanishning yoritilgan afzalliklari, shuningdek, bu texnologiyalarni o‘rganishda yuzaga kelgan muammolar maqolada o‘z o‘rnini topgan. Maqolada ChatGPT, Grammarly, Quillbot kabi texnologiyalarni ta’limda qo‘llashning afzalliklari ko‘rsatilgan bo‘lib, ularning yozma nutqni rivojlantirishda samarali ekanligi ta’kidlangan.
Maqolaning asosiy yoritilgan nuqtalaridan biri, sun’iy intellekt vositalarining individualizatsiyalangan ta’lim tizimlarini yaratishdagi ahamiyatidir. Yozuvchi, shaxsiylashtirilgan ta’lim jarayonlarining talabalarning bilim olishiga ta’sirini va bu tizimlarning samaradorligini ilmiy asoslar bilan o‘rganadi. Misol sifatida, AI texnologiyalari yordamida talabalar o‘z nutqini mustaqil ravishda takomillashtirish va avtomatik baholash tizimlari yordamida o‘z o‘zini baholashni rivojlantirish imkoniyatiga ega bo‘lishlari ko‘rsatilgan.
Bundan tashqari, maqolada sun’iy intellekt va inson tafakkuri o‘rtasidagi farqlar va o‘xshashliklar ham muhokama qilinadi. Maqolada keltirilgan Lee (2019) va Chomsky (2002) ning falsafiy nuqtai nazarlari orqali sun’iy intellektning inson tafakkuriga to‘liq tenglashmasligini, ammo uning o‘quv jarayonida qo‘llanilsa, samarali vosita bo‘lishi mumkinligi ta’kidlanadi. Yozuvchi, bu yerda sun’iy intellektning hisoblash asosiga tayanishini, ammo uning yaratuvchanlik va intuitiv fikrlashda inson tafakkuriga yetib borolmasligini yoritadi.
Maqolada sun’iy intellekt vositalarining og‘zaki nutqni takomillashtirishda samarali bo‘lishiga e’tibor qaratiladi, lekin bu jarayonda, tilshunoslik va psixolingvistik tamoyillarga asoslangan yana bir qator yondashuvlar ham muhimligi ko‘rsatilgan. Og‘zaki nutqni rivojlantirishda sun’iy intellekt texnologiyalarining yordamchi vosita sifatida ishlashining o‘rnini kengaytirish, shuningdek, real muloqotga asoslangan interaktiv mashqlarni qo‘llash zarurligi ko‘rsatilgan.
Maqolada sun’iy intellektning ta’lim tizimidagi integratsiyasi masalasi muhokama qilinadi. Yozuvchi, an’anaviy ta’lim usullari va sun’iy intellekt vositalarini birlashtirgan modelning samaraliroq ekanligini ta’kidlaydi. Bu yondashuv talabalar uchun eng yaxshi natijalarni ta’minlashga yordam beradi.
Xulosa qilib aytganda, maqola sun’iy intellektning ta’limga ta’sirini keng qamrovda o‘rganib, uning imkoniyatlari va cheklovlarini ilmiy asosda tahlil qiladi. Maqola o‘quvchilarga sun’iy intellekt texnologiyalarining ta’limda qo‘llanilishi va uning didaktik asoslarini yaxshi tushunishga yordam beradi. Yozuvchining ilmiy asoslangan fikr-mulohazalari va taqdim etilgan metodologiya sun’iy intellektning ta’limda samarali qo‘llanilishi uchun yaxshi yo‘l-yo‘riq ko‘rsatadi.
Maqola o‘ziga xos yondashuvga ega bo‘lib, yangi didaktik yondashuvlarni ilgari suradi. Shu bilan birga, maqola bo‘yicha yanada chuqurroq izlanishlar olib borish, ayniqsa, sun’iy intellekt texnologiyalarining talabalar bilan interaktiv muloqotda qo‘llanilishi bo‘yicha yangi metodlar va tadqiqotlar o‘tkazish foydali bo‘lardi.