DOI: https://doi.org/10.5281/zenodo.15201978
Google scholar: https://scholar.google.com/scholar?hl=ru&as_sdt=0%2C5&q=%22UILYAM+BLEYK+POEZIYASIDA+ILOHIY-+FANTASTIK+OBRAZLAR+INTERPRETATSIYASI%22&btnG=
Zenodo community: https://zenodo.org/records/15201978
Nordic_press journal: https://research.nordicuniversity.org/index.php/nordic/article/view/2345
TAQRIZ:
Uilyam Bleykning "Ma'sumlik va Tajriba qo‘shiqlari" asarlarida ilohiy va fantastik obrazlarning badiiy tahlili haqidagi maqola zamonaviy adabiyotshunoslikda muhim ahamiyatga ega bo‘lgan bir mavzuni yoritadi. Muallifa Feruzabonu Sherali qizi maqolada Bleykning poeziyasi orqali ilohiy fantastik obrazlarning qanday rivojlanishini va bu obrazlarning inson ruhi va tafakkuri bilan qanday bog‘langanini chuqur tahlil qiladi.
Maqolada Bleykning asarlaridagi Xudo, farishta, Shayton, Leviatan va Behemot kabi obrazlar o‘zining diniy va mistik yuksak ma'nolari bilan ko‘rsatilgan. Uilyam Bleykning she'rlari, xususan, “The Lamb” va “The Tyger” kabi asarlari orqali Xudoning ikki qutbli tabiati — rahmdil va qo‘rqinchli sifatlari tasvirlanadi. Bleyk bu obrazlarni faqatgina ilohiy haqiqatni yorituvchi vosita sifatida emas, balki inson ruhining ichki kurashlarini va ruhiy taraqqiyot yo‘lidagi sinovlarni aks ettiruvchi ramzlar sifatida ishlatadi.
Maqolada alohida e'tibor qaratilgan farishta obrazining mistik adabiyotlarda qanday ahamiyatga ega ekanligi, shuningdek, Bleykning farishtalar orqali qanday qilib ilohiy haqiqatni va ruhiy ozodlikni ta'riflashga uringanligi juda qiziqarli. Bleykning farishta obraziga yangi nuqtai nazardan yondoshishi uning ijodiy yuksakligidan dalolat beradi. Farishta Bleykning she'rlarida nafaqat ilohiy amrlarni yetkazuvchi vosita, balki ruhiy yo‘lboshchi, ozod qiluvchi va yordam beruvchi kuch sifatida tasvirlanadi.
Shuningdek, maqolada Shayton obrazining Bleykning she'riyati uchun qanday muhim ahamiyatga ega ekani haqida qiziqarli mulohazalar mavjud. Bleyk Shaytonni an'anaviy yovuzlik ramzi sifatida emas, balki murakkab, ba'zan insoniy va kechirilishi mumkin bo‘lgan mavjudot sifatida tasvirlaydi. Bu uning xristianlikning an'anaviy qarashlariga qarshi chiqishining yorqin misoli bo‘lib, o‘zi yaratgan dunyodagi yaxshilik va yomonlik orasidagi murakkab munosabatlarni yoritadi.
Leviatan va Behemot obrazlari esa insonning ichki kurashini, nafsiy va jismoniy ehtiroslarini, shuningdek, moddiy va ma'naviy olamlar o‘rtasidagi o‘ta muhim chegaralarni aks ettiradi. Bu obrazlarning tasvirlari Bleykning she'riyati orqali insonning ichki qarama-qarshiliklarini, hayotdagi sinovlarni va ruhiy o‘sishni chuqur tushunishga olib keladi.
Maqola an'anaviy diniy qarashlar va Bleykning gnostik, mistik qarashlari o‘rtasidagi farqni ko‘rsatish orqali Bleyk she'riyatining asosiy falsafasini ochib beradi. Xususan, maqoladagi Xudo va Ota obrazlariga bo‘lgan yondashuv an'anaviy dinning ma'naviy haqiqatlarini modernizm nuqtai nazaridan qayta shakllantirishga urinishni ta'kidlaydi.
Umuman olganda, maqola Uilyam Bleyk poeziyasini tushunish va baholashda muhim ilmiy qo‘llanma sifatida xizmat qiladi. Uning asarlaridagi ilohiy fantastik obrazlarning yirik ma'nosi, ular orqali insonning ichki kurashlarini va ma'naviy yuksalishini tushunishga yordam beradi. Muallifaning ilgari surgan fikrlariga asoslanib, Bleykning she'rlari nafaqat uning zamonasi, balki hozirgi kunda ham ruhiy va falsafiy mazmuni bilan o‘quvchilarni o‘ziga jalb etadi.
Fikrlar:
Tahlilning chuqurligi: Muallifa Bleykning asarlaridagi ilohiy fantastik obrazlarni o‘rganishdagi yondashuvi aniq va mukammaldir. She'rlardan keltirilgan misollar mavzuning boyligini ko‘rsatadi.
Tenglik va murakkablik: Shayton va Xudo kabi qarama-qarshi obrazlar orasidagi o‘zaro aloqani ko‘rsatish adabiy tahlilning murakkabligi va chuqurligini tasdiqlaydi.
Tadqiqotning dolzarbligi: Uilyam Bleyk she'riyatidagi ilohiy obrazlar va ularning zamonaviy adabiyotshunoslikdagi ahamiyati haqidagi bu tadqiqot o‘z vaqtida amalga oshirilgan va muhimdir. Bleykning gnostik va mistik qarashlarini o‘rganish, uning asarlarini yangi nuqtai nazardan baholashga imkon beradi.
Takliflar:
Maqolada keltirilgan She'rlardan misollar bilan yanada kengaytirilgan tahlil olib borilishi mumkin edi, bu esa Bleykning she'riy ma'nolarini yanada chuqurroq o‘rganishga yordam berardi.
Bleykning "The Marriage of Heaven and Hell" asaridan misollar keltirish, maqolaga qo‘shimcha ilmiy boylik kiritardi, chunki u yerda Shayton va Xudo o‘rtasidagi munosabatlar alohida e'tibor bilan tahlil qilinadi.
Bundan tashqari, maqola ilohiy- fantastik obrazlar tahlili orqali o‘quvchilarga Uilyam Bleykning asarlarini yangi nuqtai nazardan baholash imkoniyatini beradi va uning she'riyatining falsafiy chuqurligini ochib beradi.